NÙNG TRÍ CAO - Quan điểm số 2

Nong Zhigao (ngôn ngữ Zhuang hiện đại: Nungz Ciqgaoh; Trung Quốc: 儂 智 高; pinyin: Nóng Zhìgāo, Việt Nam: Nùng Trí Cao) (1025–1055) Là một anh hùng được ngưỡng mộ bởi người Tày, Nùng - Việt Nam và người Zhuang - Trung Quốc. Cha anh là người đứng đầu người Zhuang cổ ở Việt Nam. Theo Lịch sử của Song (Tống): Quảng Châu Chu Man Zhuan 宋史 廣 源 州 蠻 傳, khi ông trưởng thành ông theo cha mình là người đứng đầu tộc Zhuang địa phương ở Quảng Nguyên (ngày nay là Cao Bằng).

Năm 1042, ở tuổi 17, Zhigao thành lập vương quốc đầu tiên của mình với danh hiệu Vương quốc của sự kế vị vĩ đại. Đối với những nỗ lực của mình, Zhigao đã bị bắt bởi quân đội An Nam và được đưa về Thăng Long trong nhiều năm. Sau khi được thả vào năm 1048, Zhigao đã công bố việc thành lập vương quốc Danan tianguo (Đại Nam Thiên Quốc). Sau khi Nùng Trí Cao xưng vua lập quốc, triều đình An Nam đã phát động một cuộc tấn công vào thành trì của Zhigao, tuy nhiên chỉ thành công trong việc di dời lực lượng của Zhigao và những người theo ông xa hơn về phía bắc vào lãnh thổ Tống. Năm 1052, Zhigao tuyên bố thành lập Vương quốc Đại Nam (Danan Guo) và tuyên bố mình là Hoàng đế nhân từ và tử tế (Renhui Huangdi – Nhân Huệ Hoàng đế). Sau đó ông đã tiến ra Nam Ninh, quét qua phía đông nam trên đường đến Quảng Đông, bao vây Quảng Châu trong 57 ngày. Sau khi bao vây Quảng Châu, Nong Zhigao di chuyển về phía bắc, nhanh chóng đánh bại một lực lượng của Tống do tính di động cao của ông. Sau đó, người Zhuang quay về phía nam và phía tây, chiếm lại Yong (Nam Ninh) vào tháng 10 năm 1052. Tại Yong, Nong Zhigao ngay lập tức bắt đầu đóng tàu, tuyên bố ý định tấn công Quảng Châu một lần nữa và sẽ lập lại nhà nước Nanyue (Nam Việt) ở đó. Một loạt các lực lượng Tống đã được gửi đi chống lại ông, nhưng ông đã đánh bại họ ở vùng núi xung quanh Yong. Hoàng đế Tống đã cử Di Qing (Địch Thanh), một viên chức quân sự chuyên nghiệp, chiến đấu chống lại Zhigao, và cuối cùng đã đánh bại quân đội của Zhigao. Sau đó, ông và người dân của ông chạy trốn đến Vân Nam, Thái Lan và Lào.

Sự thất bại của Nong Zhigao có thể cuối cùng là do sự thất bại trong việc liên kết các gia tộc Huang (Hoàng) và Cen (Trần) (trong số các tộc Zhuang để hỗ trợ ông). Cả hai gia tộc Huang và Cen đã mất lãnh thổ về gia tộc Nong của Nong Zhigao và bị quấy rầy bởi sự xâm nhập của họ Nông.  Một điểm yếu của lực lượng kết hợp Zhuang là kỵ binh của họ. Khu vực này là một trung tâm buôn bán ngựa và có các đơn vị chuyên dùng gắn kết, trong đó cả người và ngựa đều được bọc thép nhiều, nhưng địa hình miền núi và nhiều con sông đã hạn chế tiện ích của kỵ binh.

Sự tôn kính

Sự tôn kính Nong Zhigao cùng cha của ông Nong Quanfu (儂 全 福) và mẹ ông A Nong vẫn hiện diện ở tỉnh Cao Bằng gắn liền với bản sắc khu vực chung của những người từ khu vực này. Nong Zhigao vẫn là một anh hùng và là “người đàn ông mạnh mẽ” và thờ phượng bao gồm các thực hành tin ngưỡng làm nổi bật những thế mạnh đặc biệt của Nong Zhigao, bao gồm cả sự sẵn lòng đối mặt với sự xâm lược của cả chính quyền Tống và Đại Viêt, tham vọng thống nhất và nâng cao tình thần của người dân trong khu vực của mình. Từ hồ sơ lịch sử, người ta cũng có thể thấy rằng, vào cuối thế kỷ 19, các lễ hội hàng năm dành cho Nong Zhigao là quan trọng trong khu vực. Rõ ràng là sự hấp dẫn của những lễ hội này kéo dài vượt ra ngoài các liên minh gia tộc hoặc dân tộc cho dân chúng thường bao gồm các cộng đồng ở cả hai phía của biên giới chính trị hiện đại. Tại ngôi làng Du-zhun ở Quảng Tây, có một Ngôi đền Thần thờ Zhigao, nơi những biểu hiện sấm sét và sấm sét vẫn đang được ghi lại trong thế kỷ 18.

Trái ngược hẳn với sự giàu có của bằng chứng về hoạt động thờ phượng ở miền Bắc Việt Nam, có rất ít xác nhận trong hồ sơ lịch sử Trung Quốc về sự tồn tại của các đền thờ dành riêng cho Nong Zhigao ở Trung Quốc. Trên thực tế, hầu hết các dấu tích có liên quan chỉ mô tả các di tích và đền thờ tôn vinh tên của các tướng lĩnh Tống đã nghiền nát cuộc đấu tranh giành độc lập của Nong Zhigao. Chỉ trong vài năm gần đây, vấn đề của một đài tưởng niệm công chúng đến Nong Zhigao ở Trung Quốc đã được chấp thuận. Vào ngày 8 tháng 1 năm 1997, một nhóm địa phương, hậu duệ của Nong Zhigao và những người ủng hộ họ từ thị trấn Quảng Tây của Jingxi (靖西) và ngôi làng nhỏ của Xia Lei (下 雷) đã chủ động làm sống lại sự quan tâm đến nhân vật này. Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu Zhuang ở Nam Ninh, Pan Qixu (潘其旭), trước đó đã được mời đến Xia Lei để xác thực việc khám phá hang động được cho là nhà ở và kho tàng của Nong Zhigao tại thời điểm ông thành lập Vương quốc. Một bia hiện đại sau đó được dựng lên trên trang web này. Một nhóm lớn các quan chức cấp tỉnh và các học giả hàng đầu từ Quảng Tây đã tham dự lễ kỷ niệm. Buổi lễ này đã tạo ra một số tranh cãi. Kinh phí cho bia này phải được nâng lên một cách riêng tư. Các nhà tổ chức sự kiện này nói rằng các nhân vật chính trị cấp cao đã tránh được sự tham gia vào dự án.

XEM THÊM

NÙNG TRÍ CAO - quan điểm 1